Nikt nie zastanawia się głębiej nad tym, po co nam ślina. Czy pełni ona jakieś funkcję, czy tylko utrudnia życie, zwłaszcza w gabinecie stomatologicznym. W ciągu dobry nasz organizm produkuje aż 0,5 – 1l śliny! Tak więc do czego ona służy? Ma ona nadzwyczajnie wiele zadań.
W skład śliny wchodzą takie związki jak: mucyny, amylaza ślinowa, opiofina, laktoferyny, albuminy, przeciwciała IgA i wiele innych substancji, które sprawiają, że ślina jest tak wyjątkowa i zróżnicowana w całym świecie ożywionym. Mucyny odpowiadają za formowanie kęsa pokarmowego, dzięki czemu możemy z łatwością połykać rozdrobnione kawałki pożywienia. Amylaza ślinowa trawi wstępnie cukry. Co ciekawe w skład naszej śliny wchodzi też opiofina, która działa przeciwbólowo! Mamy też składniki, które bronią nas przed bakteriami, wirusami i grzybami. Ale to nadal nie jedyne funkcje jakie ona pełni w naszym organizmie.
Ślina nie tylko chroni błony śluzowe, ale również zęby. Jak? Dzięki buforom ślinowym. Co to takiego? Żeby zrozumieć jak niesamowicie działają bufory musimy poruszyć temat pH śliny. A czym właściwie jest to tajemnicze pH? Jest to ilościowa skala kwasowości i zasadowości roztworów wodnych związków chemicznych. PH od 0 do7 wskazuje nam kwasowość roztworu, 7 – rozwtór obojętny i wszystko powyżej, aż do 14 zasadowy. pH fizjologiczne śliny waha się między 6 a7. Oznacza to, że oscyluje wokół roztworu obojętnego. W momencie w którym spożyjemy jakiś pokarm, zwłaszcza słodki ph naszej jamy ustnej drastycznie spada, co pokazuje nam krzywa Stephana. Wtedy do akcji wkraczają bufory ślinowe. Działają one jak strażnicy. Robią wszystko co w ich mocy, aby pH nie spadało poniżej krytycznego dla szkliwa poziomu, które dla hydroksyapatytów wynosi 5,5 a fluoroapatyatów 4,5, a kiedy to jest nieuniknione, ostro pracują nad tym aby nasze pH podwyższyć i na końcu doprowadzić do pH wyjściowego. Znajomość tego cyklu jest niezwykle ważna podczas codziennej higieny jamy ustnej.
Przypominam, zęby możemy umyć dopiero po około 20 minutach od ostatniego posiłku, właśnie dlatego. Musimy dać czas buforom do przywrócenia odpowiedniego ph naszej jamy ustnej. Więcej informacji o prawidłowym myciu zębów, znajdziesz tutaj: http://www.allecoudent.pl/aktualnosci/121-jak-myc-zeby.
Częstym problemem z którym borykamy się na co dzień jest zbyt duża lub zbyt mała ilość śliny. Jak zmniejszyć wydzielanie śliny? Istnieje leczenie farmakologiczne i chirurgiczne umożliwiające zmniejszenie jej ilości, ale zalecane jest to tylko wówczas, kiedy ilość wydzielanej śliny przeszkadza w normalnym funkcjonowaniu jednostki. Przy sjalopenni (zmniejszenie wydzielania śliny) czy kserostomi ( braku wytwarzania śliny), ważne jest regularne nawadnianie śluzówek, używanie sztucznej śliny oraz znalezienie i wyeliminowanie przyczyny powstania takiego stanu. Ślina jest też rezerwuarem potrzebnych jonów fluoru, wapnia czy magnezu, które wzmacniają nasze zęby i dziąsła. Doceńmy więc potęgę i unikatowość śliny na co dzień, traktując ją jako naszego sprzymierzeńca w walce o lepszy oraz zdrowszy uśmiech.
Bibliografia:
1.Z.Jańczuk, U.Kaczmarek, M.Lipski; „Stomatologia zachowawcza z endodoncją. Zarys kliniczny.” PZWL, Warszawa 2015. s. 201 -2072. D. Piątkowska; „ Kariologia współczesna. Postępowanie kliniczne”, Med. Tour Press International Sp. zo.o. 2009. s. 95 -106
