Odbudowa zębów metodami pośrednimi (wykonana w laboratorium techniki dentystycznej, poza jamą ustną pacjenta), takimi jak inlay, onlay i overlay, to nowoczesne rozwiązania w protetyce stomatologicznej, które oferują precyzyjne i trwałe uzupełnienia ubytków twardych tkanek zęba. Tego rodzaju rozwiązania są szczególnie polecane, gdy standardowe wypełnienia są niewystarczające, a korona zęba nie wymaga jeszcze pełnej rekonstrukcji. W artykule omówimy różnice między tymi rozwiązaniami, ich zastosowanie, wskazania i przeciwwskazania, a także materiały, z których są wykonywane.
Czym są inlay, onlay i overlay?
- Inlay – to nakład koronowy, który odbudowuje ubytek w obrębie powierzchni żującej zęba (tą, którą w jamie ustnej rozcieramy pokarm), ale nie obejmuje guzków. Jest umieszczany w centralnej części powierzchni żującej, precyzyjnie dopasowany do jej kształtu.
- Onlay – to nakład koronowy, który, oprócz powierzchni żującej, obejmuje także jeden lub więcej guzków zęba. Zapewnia większe wzmocnienie struktury zęba niż inlay.
- Overlay – to rozleglejsza forma nakładu koronowego, która pokrywa całą powierzchnię żującą i wszystkie guzki zęba, zbliżając się do funkcji korony protetycznej, ale pozwalając na zachowanie większej ilości naturalnej tkanki zęba.
W jakim celu stosuje się inlay, onlay i overlay?
Te rodzaje uzupełnień stosuje się w celu:
- odbudowy zębów z dużymi ubytkami, które nie mogą być wypełnione klasycznym materiałem kompozytowym bez ryzyka złamania,
- poprawy funkcji żucia przy jednoczesnym zachowaniu zdrowych tkanek zęba,
- ochrony zębów przed dalszym zniszczeniem w wyniku próchnicy lub sił żucia,
- poprawy estetyki w przypadku zębów widocznych podczas uśmiechu.
Kiedy można zastosować odbudowy typu inlay, onlay i overlay?
Odbudowy typu inlay, onlay i overlay są zalecane w przypadku:
1. Średnich i dużych ubytków zębów:
- Gdy ząb jest uszkodzony w stopniu większym, niż może zrekonstruować wypełnienie bezpośrednie (np. kompozyt), ale nie na tyle, by wymagał korony.
- Ubytki obejmujące jedną lub więcej powierzchni zęba, w tym guzki (onlay, overlay).
2. Po leczeniu endodontycznym:
- Gdy ząb po leczeniu kanałowym wymaga wzmocnienia, ale jego struktura jest na tyle zachowana, że nie wymaga korony.
3. Pacjenci z wysokimi wymaganiami estetycznymi:
- Odbudowy z materiałów takich jak ceramika zapewniają naturalny wygląd i trwałość.
4. W celu poprawy funkcji zgryzowych:
- Inlay, onlay lub overlay mogą przywrócić pierwotną funkcję zęba i zabezpieczyć go przed dalszymi uszkodzeniami.
5. Przy obciążeniach mechanicznych:
- Dla pacjentów, którzy potrzebują uzupełnień odpornych na ścieranie (np. z ceramiki) w obszarze zębów trzonowych.
Kiedy odbudowy inlay, onlay, overlay nie są zalecane?
Znaczne zniszczenie zęba:
- Jeśli ząb jest zbyt uszkodzony i nie ma wystarczającej ilości własnej tkanki, na której można by oprzeć odbudowę – wówczas lepszym rozwiązaniem jest korona lub ekstrakcja.
Brak odpowiednich warunków higienicznych:
- U pacjentów z zaawansowaną próchnicą, niedostateczną higieną jamy ustnej lub dużym ryzykiem próchnicy wtórnej.
Aktywny stan zapalny:
- W przypadku pacjentów ze stanem zapalnym dziąseł lub przyzębia należy najpierw wyleczyć problem podstawowy.
Zęby ze znacznym rozchwianiem:
- W przypadku zaawansowanej choroby przyzębia i braku stabilności zęba.
Pacjenci z bruksizmem (zgrzytanie zębami):
- Chociaż materiały takie jak ceramika są odporne na ścieranie, nadmierne siły mogą prowadzić do uszkodzenia odbudowy. W takich przypadkach konieczne jest wdrożenie dodatkowej ochrony, np. szyny relaksacyjnej.
Materiały używane do wykonania inlay, onlay i overlay
Do najpowszechniej stosowanych należą:
- Kompozyt
- Estetyczne.
- Mniej trwałe w porównaniu z ceramiką.
- Ceramika:
- Najbardziej estetyczny materiał, odporny na przebarwienia.
- Doskonała trwałość i odporność na ścieranie.
Proces wykonania inlay, onlay i overlay
1. Diagnoza i planowanie:
- Lekarz ocenia stan zęba na podstawie badania klinicznego i radiologicznego.
- Wybiera odpowiedni rodzaj uzupełnienia (inlay, onlay, overlay).
2. Przygotowanie zęba:
- Usunięcie próchnicy lub starego wypełnienia.
- Opracowanie zęba w sposób minimalnie inwazyjny, z zachowaniem maksymalnej ilości zdrowej tkanki.
3. Pobranie wycisku:
- Wykonanie wycisku klasycznego lub cyfrowego, który posłuży do wykonania uzupełnienia w laboratorium protetycznym.
4. Tymczasowe zabezpieczenie zęba:
- Na czas oczekiwania na gotowe uzupełnienie stosuje się tymczasowe wypełnienie.
5. Cementowanie uzupełnienia:
- Gotowy inlay, onlay lub overlay jest przymierzany, a następnie mocowany na stałe zębie za pomocą cementu adhezyjnego.
Inlay, onlay i overlay to zaawansowane metody odbudowy protetycznej zębów, które oferują trwałość, estetykę i funkcjonalność. Wybór odpowiedniego rodzaju uzupełnienia zależy od rozległości ubytku, stanu zęba i oczekiwań pacjenta. Jeśli chcesz wykonać inlay, onlay porcelanowy lub overlay kompozytowy, zapraszamy do skorzystania z naszych usług protetycznych. Dzięki zastosowaniu nowoczesnych materiałów i technologii te prace protetyczne stanowią doskonałe rozwiązanie dla pacjentów pragnących zachować zdrowie i naturalny wygląd swoich zębów. Regularne wizyty kontrolne i odpowiednia higiena jamy ustnej są kluczowe dla trwałości tych uzupełnień.
